Bašo grafitora ko amaro sokako save so sikaven čhelalipe thaj nefreto hramosardam ko Phralipen. Ko Zagreb si sa panda but, a e dizjake radžija dekadencar dikhena len sar vandalizmosko čini, sar so gova vakjarela sa pe ko raportora baši kava thaj o napora te čhinaven pe o grafitora. Ni kerela sa pe thaj sa panda nikerel pe, diferencijacija maškar e mesažoski saikerin hramosarde thaj čitrakerde ko duvara thaj ko droma ki kaja diz. Sa čivel pe ko jek than sar „malesko rumipe“ thaj „dizjako grubipe“, s si but kišlo thaj tang gndipe- sar nefretesko lafikeripe, gijate thaj dromesko arti.
Dromesko arti sar rezistencija
Karanasa si kerdi bari sama, ulavdeste ko minoritetenge medie,bašo grafitora so sikavena nefreto, a ulavdeste si zaruripe baš lengo sikavipe thaj adekvatno kontekstualiziribe. Numa,Manga ko kava teksti te čhuva o dikhipe thaj ko grafitora thaj muralija save so sikaven (korkori)organiziribe bašo majšukar sasuitnipe.
E dromesko arti pe darhija si le ki buna, ki rezistencija. Sa jek sasa jekhutno alati e čorole dizutnenge, o nanijamale thaj o marginalizirime. O duvara, asfalti, pampureske vagona, dromeske stubora si lende sar than te sikaven punmari ekspresija sa gola saven so naj len than telo badal, zagarantirime infrastruktura, šajdipa so sa golesa avel. Motivirindoj o keripasko imperativi sasa načalipe, čorolipe thaj urbano kirnipe, a trujal gova so ulice kerdile than baš problemengo artikuliribe istemalkerde si thaj tan baši imaginacija – prekal aspiritivnikane grafitora thaj muralija, kaj so čitrakerel pe o ikljovipe katar rotalo mazunipe.
Sar gasavi, e dromesko arti si jakh dikhlo sar majprogresivno artesko žanri, ki smisla buhleste pučarkeripe, tromalo leibe than, baro čitrakeribasko than thaj gola save so kerem len, numa thaj gola save so dikhen la thaj lencar ko kontinuiteti angažirisaren pe. Sakoja površina šaj te ovel poftani. I edukacija naj faktori so ka vakjarel koj šaj te lel than ko keribe artiklora, sar thaj ko bukjengo angažiribe. O drom sar medij anda majpaše o artistikano, numa thaj o aktivistikani thaj politikane ekspresie katar maušikane generacie save so naj inkludirime ko than save si baši artikulacija ki goja resarin –galerie, fakultet libroteke e.t.c
But golestar ko konteksti katar dromesko arti liparela sa pe ko nakle deš berša- sa pocra kerela pe bi kanunesko mukibasa ( kova kerel te ovel cknjardo e rezistencijako potencijali ), akana naklja pe ko grafitija kerde ko murali ( o muralistija si sajek pokinde baš gova so kjeren bukji so si šukar, numa golesa kerel pe sikavibe pocra kategorija katar dromesko arti thaj ekspresija), sa jek si istemalkerdo e dromesko arti ko komercionalnikane thaj turistikane resarina sar thaj te oven „majlache“ disave kvartora prekal gentrifikacija (mujal anglutne aktivitetora katar kava arti. Trujal kala problemora, e butikeripasko potencijali ko droma sakana egzistirisarel, thaj importantno si te sikavel pe lesko zaruripe, o publicirime thana te leljaren pe thaj lende te hramosarel pe plesutni egzistencija.
Kolektivi baš iranipe
Ko than te da fokusi ko individualnikane čerenja ko dromesko arti(sar so si Banksy), ka lipara salde, ko aktivistikano trago, nesave kolektiva save so šaj te oven ekzamplora baši (korkori)organiziribe.
WOM Collective si londonesko kolektivi kataro artistke thaj aktivistke, save so beršencar keren than o artistke te sikaven thaj te biknen pumaro dromesko arti, numa keren bukji sar aktiviske –organizirisaren bukjarne kamre ko kvartora, len pesa lokalcora te šaj te tasvirikeren e dizjake duvara, konektirisaren pe avere kolektivencar, lena than ko dromeske egzibicie, koncertora, filmenge projekcie. Ulavdeste si inkludirime ki feministikani bukji ko hramovibe feministikane grafitora thaj murala ano London, numa thaj ko avera dizja ko sumnal(kava berš sebepi ohtoto mart organizirisarde Mural Trail, feministikane citrakeripa thaj amalipa ko London)
Katar 2011. berš ko UAR kerel bukji o kolektiviteti Few and Far Women, save so egzistirin deš berša resarda te konektirisarel aktivistke katar Majami, dži Havai thaj Kostarika. Keren bukji barabar, sar so si o murali kerdo baši Black Lives Matter muvmento ano Sacramento. Trujal o bare muralija, Few and Far organizirsaren thaj len than ko skejtbort čhipote ki Amerika thaj buvleste, kerindoj takati te zorarkeren e džuvljen thaj butikeripe ko publicirime than ki subkultura kaj so sa panda si dominantna o murša. Kale kolektive si le džene katar Los Angeles, San Francisco, Oaklanda, Sacramento, New York, Miamij, Seattlea, New Jersey, Bari Britanija, Ekvador, Venezuela, Meksiko, Katmandua i Australija. Lengo drom te phene naj le agor. Barem jek gasavo mangav te dikham ko amaro sokako.
